MEHMET REBİİ ÖZDEMİR
Samsun’da kapıcılık yapan tarım danışmanı Barış Aksoy, “Tarım danışmanları kısa süreli sözleşmeler üzerinden işsiz kalma korkusu yaşamakta, geleceklerini planlayamamaktadır. Tarım danışmanlarına işsizlik sigortası primi ödemesi yapılmaması nedeniyle işsiz kalmaları durumunda yeni bir iş bulmak için geçen sürede maddi olarak sorun yaşamaktadırlar. Tarım danışmanlarının mali ve özlük hakları düzeltilmeli, çalışma koşulları ve ücretleri iyileştirilmelidir” dedi.
Tarım danışmanı Barış Aksoy, Samsun’da kapıcılık yaparak geçimini sağlıyor. Aksoy, tarım danışmanlarının yaşadığı sorunlarla ilgili olarak meslektaşları adına şu açıklamayı yaptı:
“2 AYDIR KAPICILIK YAPIYORUM”
“Bizler ülke çapında, asgari ücretine altında sefalet ücretiyle çalışan tarım danışmanlarıyız. Meslektaşlarım adına bu açıklamayı yapmak zorunda kaldım. Tarımsal teknolojileri, yeni tarım tekniklerini ve gelişmeleri çiftçilerimize aktarılmasında bölgemiz ve ülkemiz tarımının kalkınmasında rol üstlenmeyi kendine bir görev olarak kabul etmiş serbest olarak ya da ziraat odaları ve çeşitli birliklerde çalışan Türkiye genelinde yaklaşık bin 200’e yakın aktif tarım danışmanı arkadaşımız görev yapmaktayız. 2015-2016 yılından beri tarım danışmanı olarak asgari ücretin altında çalıştık. 2019 sonra asgari ücretin 1/4’ü kadar maaş alamıyoruz ancak giderlerimiz, masraflarımıza yetişemiyoruz. 2021-2022 yılları arasında bazı günler inşaata temizlik yaparken bazı günler de inşaatta çalıştım. 2023 yılında ise 2 aydır kapıcılık yaparak aldığım ücret BAĞ-KUR vergi borçlarımı ödedim. Bizim giderimiz, muhasebe ücreti dosya ücreti dükkan stopajı, büro vergisi, büro aidat ücreti, teminat ücreti, gelir vergisi, KDV vergisi, damga vergisi, muhasebe yıllık defter ücreti köylere araba kiralama bedeli, ziraat mühendisleri aidat ücreti vb. giderlerimiz var, ailemizi geçindiremiyoruz. Asgari ücretin artması bizim ücretlerimiz sabit kalarak maaşımız erimektedir buna bağlı olarak vergi, BAĞ-KUR ve diğer giderlerimiz artış göstermektedir.
“ÇİFTÇİYE YÖN VERİYORUZ”
Aksoy, tarım danışmanlarının verdikleri hizmetleri şöyle anlattı:
“2009 yılından beri, tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri desteklenmektedir ve desteklenmeler her geçen gün düşürülmektedir. Dünya nüfusu gittikçe artmakta buna paralel olarak tarım alanlarımız azalmaktadır Çiftçilerimizin birim alanda daha yüksek verim elde edebilmesi için tarımsal bilgi ve teknoloji çiftçiyle buluşturup çiftçiye yön verenler tarım danışmanlarıyız, yine bu Covid-19 döneminde sokağa çıkma yasağı kapsamında evlerimize güvenli gıda erişimini sağlayanların arasında da tarım danışmanlarının rolü çok büyüktü. Tarım; bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Tarımsal yayım/danışmanlık ve çiftçi eğitimi görevi; kuruluş yasası gereği Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yerine getirilmesi gereken bir kamu hizmetidir.”
“KÖY MERKEZLİ TARIMSAL ÜRETİME DESTEK OLUYORUZ”
Tarım danışmanları olarak köy merkezli üreticiye destek verdiklerini söyleyen Aksoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Tarım ve Orman Bakanlığı, asıl görevini yapmayarak bazı hizmetlerin yürütülmesini özel kişilere devretse bile, hizmetin niteliği ve ilkeleri değişmez, Bakanlığın hizmetlere yönelik sorumluluğu devam eder. Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygulanmaya konulan projelerden biri 3 yıl süreli pilot bir uygulama olan ve 31 Aralık 2006 tarihinde sona eren “Köy Merkezli Tarımsal Üretime Destek” ya da kamuoyunda bilinen adıyla ‘1000 Köye 1000 Tarım Gönüllüsü’ projesidir. Çiftçiye hizmetin yerinde verilmesi ve yerinde bilgilendirilmesi amacıyla ziraat mühendisi, teknikeri ve teknisyeni danışmanlık hizmeti satın alınmasına dayalı proje başarılı olamadan sonuçlanmıştır.
“TARIMSAL DANIŞMANLIK CİDDİ SORUNLARLA BAŞ BAŞA”
Uygulamaya konulan son proje, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın tarımsal yayım ve danışmanlık sisteminin yaygın ve verimli bir yapıya kavuşmasını sağlamak amacıyla serbest ya da ziraat odaları, kooperatifler ve birlikler bünyesinde çalışan tarım danışmanları üzerinden 2009 yılından beri tarım danışmanlığı hizmetini desteklediği halen yürürlükte olan modeldir. Yürürlükteki mevzuata göre tarım danışmanı, sivil toplum örgütlerinde, ziraat odalarında istihdam edilen veya tarımsal danışmanlık hizmeti yürütmek üzere kendi nam ve hesabına çalışan ve yönetmelikte belirtilen hükümlere göre sertifikalandırılmış kişilerdir. Şu anda uygulanan Tarımsal Danışmanlık Projesi de çok ciddi sorunlar içermektedir. Tarım danışmanları uzun yıllardır çok ciddi mali ve özlük hakları sorunları yaşamaktadır. Sözleşmeli personelin iş güvencesi yoktur. Bu güvencesizliğin yarattığı işten atılma ve yeniden işsiz kalma korkusu ve geleceğini planlayamama endişesi, kişinin çalışma şevkini kırmakta ve iş veriminin düşmesine neden olmaktadır. Tarım danışmanları kısa süreli sözleşmeler üzerinden işsiz kalma korkusu yaşamakta, geleceklerini planlayamamaktadır. Tarım danışmanlarına işsizlik sigortası primi ödemesi yapılmaması nedeniyle işsiz kalmaları durumunda yeni bir iş bulmak için geçen sürede maddi olarak sorun yaşamaktadırlar. Tarım danışmanlarının mali ve özlük hakları düzeltilmeli, çalışma koşulları ve ücretleri iyileştirilmelidir.
“TARIM DANIŞMANLARI BAĞ-KUR VE VERGİDEN MUAF TUTULSUN”
Bakanlık bünyesinde çalışan bir ziraat mühendisi ile aynı eğitimi almış ve aynı işleri yapan tarım danışmanlarının ücreti ‘eşit işe eşit ücret’ ilkesi gereği Bakanlık teknik personeli düzeyine yükseltilmelidir. Tarım danışmanlarının 1-2 yıllık kısa süreli sözleşmeler üzerinden işsiz kalma korkusu, 5-10 yıllık uzun süreli sözleşmeler yapılarak ortadan kaldırılmalıdır. Bugün daha etkin, verimli, üretime dayalı yeni istihdam olanakları yaratan bir tarımsal kamu yönetimine, işsizlik sorununa duyarlı bir kamu istihdam politikasına gereksinim vardır. Personel istihdamındaki esneklik ve özelleştirme uygulamasının sonuçları, tarımsal yayım ve çiftçi eğitimi alanında ortadadır. Soruna çözüm bulmak adına gündeme getirilen projeler, sorunları çözemediği gibi, yeni sorunlar oluşturmaktadır. Ziraat mühendisleri kamu ve özel sektörde mühendise yakışır ücretle, güvenceli olarak istihdam edilmelidir. Kamuda yeterli sayıda kadro derhal açılmalıdır, güvencesiz sözleşmeli değil kadrolu atama yapılmalıdır. Bakanlık teşkilat yapısında Çiftçi Yayım ve Eğitim şubeleri tekrar açılıp eğitim ve yayımda birlik sağlanmalı, yeterli sayıda ve nitelikli personel için yeni istihdam ortamı yaratılmalıdır. Kamu yönetimine sesleniyorum; tarım danışmalarının sorunlarını çözün. Serbest tarım danışmanlarının BAĞ-KUR, vergiden muaf tutulmasını ve BAĞ-KUR’un devlet tarafından ödenmesini istiyoruz. Taşeronlara kadro verildi ama yıllardır okuyup, yıllardır arazide çalışıp emekçi tarım danışmanlarına ziraat mühendisi, ziraat tekniker, ziraat teknisyen Ankara’da sınava girip, doğru dürüst bir hak verilmedi. Adalet istiyoruz, sesimizi duyurmak istiyoruz. Bütün milletvekillerime sesleniyorum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sesleniyorum; adalet istiyoruz, adalet istiyoruz.”
